طرح اجرای حماسی فردوسی

مطرب خوش نوا بگو تازه به تازه نو به نو  

باده دلگشا بجو تازه به تازه نو به نو 
 

                                                                                  


خلاقیت، نو آوری و دیگرخوانی به همراه صدای اساطیری و پر شور استاد شهرام ناظری بی گمان از مهمترین ویژگی های شوالیه آواز ایران شمرده می شود. این ویژگیهای گرانسنگ در طول سه دهه فعالیت هنری ایشان سیر گوناگونی سپری داشته تا گاه گاه تازه تر از تازه تری را به گنجینه موسیقی آوازی ایران هدیه نماید. آغاز این نو آوری ها را میتوان آلبوم موسی و شبان دانست که در آن به زیبایی مثنوی خوانی (اشعار مولوی) انجام شده و در ادامه با معرفی ساز تنبور در اثر بی نظیر صدای سخن عشق و پس از آن در نیمه دهه شصت با نگاهی دیگرگون به ساز سه تار آثار گل صدبرگ و آتش در نیستان را به ارمغان آورده است. چینش دیگر ایشان از گلستان موسیقی ایرانی با به کار گیری ارکستر بزرگ و خلق آثاری ارزشمند چون یادگار دوست، در گلستانه و ساقی نامه ۱و ۲ را به جامعه هنری عرضه داشته است. این آثار در کنار آثاری همانند شورانگیز، کنسرت اساتید موسیقی و دل شیدا که نتیجه همکاری با اساتید موسیقی است و همچنین آثار حیرانی و مهتاب رو که رویکرد دیگری از ساز تنبور را روایت می کند همگی دارای روحی تازه اند که همراه با خلاقیتهایی کم نظیر سبکی خاص برای استاد ناظری به ارمغان آورده است.

استاد ناظری آثار اخیر خود را در ادامه سیر تکمیلی آثار گذشته خود می داند و به این منظور برای اولین بار در سال۱۹۸۹ از آواهای بی کلام و تحریرهای ریتمیک در آواز خود استفاده کرده و این برداشت جدید از موسیقی اصیل ایرانی را با آلبوم کنسرت ۷۷ عرضه و در آثار ساز نو آواز نو، سفر به دیگر سو، لولیان و مولویه ادامه داده است. اثر مولویه که پایه حرکتی بزرگ برای طرح جهانی مولانا بود در سال جهانی مولانا با موفقیتی کم نظیر به دنیای موسیقی معرفی شد.

اکنون فعالیت های ایشان پس از ارایه بی نظیر طرح جهانی مولانا با اجراهای متعدد و موفقی که در خارچ و داخل کشور همراه بوده بر روی طرح فردوسی تمرکز یافته است. بی گمان شاهنامه خوانی به زبان کردی ( اثر آواز اساطیر ) تحت تاثیر یک دهه تحقیق برای چگونگی اجرای شاهنامه فردوسی است . ایشان اعتقاد دارند که تحقیق بر روی اشعار مولوی بدون شک راه را به فردوسى خواهد رساند و این دو شاعر را دارای وجوه مشترک زیادى می داند. قابل ذکر است که اشعار فردوسی تا به امروز در حوزه آواز اصیل ایرانی اجرا نشده و به جهت حماسی بودن کلام اجرای آن کاری دشوار بوده و تمرینات ویژه و گسترده ای را طلب می کند. مطالعات پیوسته و تحقیقات گسترده ایشان بر روی چگونگی اجرای اشعار فردوسی و تاثیر آن در فضای فکری و حسی پیرامون خود به حدی بوده که حافظ ناظری به هنگام تحصیل در نیویورک آهنگسازی و کار بر روی اشعار فردوسی را به عنوان پایان نامه تحصیلی خود بر گزید. در حال حاضر با توجه به تحصیلات حافظ ناظری در رشته آهنگسازی و موفقیتهای وی امکان کار بر روی شعر فردوسی بیش از پیش فراهم شده است.

خوشبختانه استاد ناظری در اردیبهشت ماه ۱۳۸۸ اولین اجرای شاهنامه خوانی را در پاریس با موفقیت انجام دادند و در اجراهایی که در نیمه دوم همین سال در آمریکا داشتند نیز این راه را ادامه داده که این حرکت با استقبال کم نظیری از دوستداران فرهنگ دوست مواجه شده است.